Đề Cương Thực Hành Môn Hệ Điều Hành
Mục Tiêu: Cài đặt HĐH Linux và sử dụng shell script để tìm hiểu các thành phần trong HĐH Linux như: hệ thống file, quá trình, bộ nhớ và xuất nhập.
Nội dung:
Buổi 1: Các lệnh cơ bản của Shell
Buổi 2: Cơ bản về lập trình Shell
Buổi 3: Lập trình cấu trúc và vòng lặp trong Shell
Buổi 4: Quản lý tiến trình
Buổi 5: Quản lý vào ra và tập tin
Buổi 6: Ôn tập
Phụ lục: Cài đặt Ubuntu
Bài thực hành buổi 1
GIỚI THIỆU VỀ SHELL VÀ
CÁC LỆNH SHELL CƠ BẢN
Nội dung thực hành
③ Tìm hiểu về shell
③ Các lệnh cơ bản liên quan đến đường dẫn
③ Các lệnh liên quan đến việc khảo sát thư mục và file
③ Các lệnh thao tác file
③ Quyền truy xuất file (file permission)
1 Shell – Bộ thông dịch lệnh
1.1 Shell là gì?
Chúng ta biết rằng máy tính chỉ có thể thực hiện các lệnh dạng nhị phân (bit 0, 1), còn gọi là mã nhị phân. Các máy tính đầu tiên muốn thực hiện được chương trình thì người dùng phải nạp chương trình dưới dạng các bit 0 và 1. Đây là một điều rất phiền toái và cực kỳ khó khăn với con người. Để khắc phục nhược điểm này các nhà thiết kế và xây dựng hệ điều hành đều có kèm theo một chương trình đặc biệt. Thông qua chương trình này người dùng có thể nhập các lệnh dưới dạng ngôn ngữ cấp cao (tiếng Anh) để yêu cầu hệ điều hành thực hiện một công việc nào đó. Chương trình đặc biệt này được gọi là Shell (Bộ thông dịch lệnh). Hệ điều hành MS-DOS và Windows thì có môi trường đánh lệnh command-line, hệ điều hành Unix và Linux có môi trường Shell. Chú ý rằng Shell không là một thành của hệ
điều hành mà nó sử dụng hệ điều hành để thực thi lệnh, thao tác file… Hệ điều hành Linux có thể có nhiều loại Shell khác nhau, dưới đây là một vài Shell thông dụng:
Ths. Phan Thượng Cang - Ths. Bùi Quốc Thái Trang 2
Tài Liệu Thực Hành Hệ Điều Hành – Bộ môn HTMT&TT
Một vài lệnh liên quan đến shell
Liệt kê tất cả các loại shell có thể có trong hệ thống hiện tại dùng lệnh: $cat /etc/shells
Kiểm tra loại Shell đang được sử dụng:
$echo $SHELL
1.2 Khởi động Shell
Nếu chúng ta đăng nhập vào hệ điều hành Linux dưới dạng Text thì mặc nhiên chúng ta sẽ phải trực tiếp làm việc với Shell. Trường hợp dùng Linux dưới dạng đồ họa (graphic) thì Shell sẽ được khởi động khi ta khởi động cửa sổ terminal (trong Fedora vào Applications / Accessories / Terminal). Khi Shell được khởi động người dùng sẽ được đón chào và bắt đầu nhập lệnh từ dấu nhắc (prompt) như sau
$
Tuy nhiên dạng thức của dấu nhắc có thể thay đổi tùy hệ thống. Nó có thể bao gồm cả tên của máy tính (hostname), thư mục hiện hành đang làm việc của bạn (current working directory).
1.3 Shell script là gì?
Như đã nói ở trên shell là nơi cho phép người dùng nhập lệnh (thông thường từ bàn phím) và thực thi lệnh. Nhưng thay vì người dùng nhập tuần tự các câu lệnh và thực thi chúng một cách tuần tự thì người dùng có thể lưu các lệnh này vào một file text và yêu cầu shell thực hiện file này. Điều này được gọi là shell script.
2 Các lệnh cơ bản của Linux
2.1 Lệnh chuyển thư mục cd và đường dẫn trong linux
Mục đích: Lệnh cd cho phép bạn di chuyển đến những điểm khác nhau trên cây thư mục.
Cú pháp tổng quát:
$cd path
Trong đó path là đường dẫn chỉ đến thư mục mà ta muốn chuyển đến.